İleri yaşlarda görülme sıklığı artan katarakt, puslu görme ve renklerin soluklaşması şikayetleriyle kendini gösteriyor. Bazı hastalar, 60'lı yaşlardan sonra yakını daha iyi gördüğünü söylüyor. Uzmanlar, 'İkinci balayı' adı verdikleri bu durumun hastalık habercisi olduğuna dikkat çekiyor.

Gözün içinde bulunan doğal lensin saydamlığını kaybetmesiyle katarakt hastalığı ortaya çıkıyor. Halk arasında 'Göz içindeki mercek beyazlaştı' diye tanımlanıyor. Doğuştan, travma sonucu, metabolik hastalıkların etkisiyle ya da yaşlanmaya bağlı oluşuyor. Doğuştan görülen katarakta konjenital, travmaya bağlı ortaya çıkana ise travmatik katarakt adı veriliyor. Her yaşta ortaya çıkma riski olan hastalığın görülme sıklığı 60 yaşından sonra yaşlılığa bağlı artıyor. Dünya Göz Hastanesi'nden Opr. Dr. Sezgin Yıldızbaş, hastalık hakkında şöyle bilgi veriyor: 'Yaşlılık hastalığı olarak bilinen katarakt, doğumdan 90 yaşına kadar hayatın her döneminde ortaya çıkabilir. Göz içindeki doğal merceğin opaklaşıp fonksiyon göremez hale gelmesi sonucu katarakt oluşuyor. Hasta 'Bulanık görüyorum, az görüyorum ya da hiç görmüyorum' diyerek doktora başvurabilir.' İlerleyen yaşla birlikte kataraktın görülme sıklığının arttığına dikkat çeken Yıldızbaş, '70 yaşından sonra 70 kişiye baksanız en az 60'ında katarakt bulursunuz. 20 yaşında ortaya çıkma riski ise çok daha düşüktür. Diyabet gibi metabolik bir hastalık ya da travma genç yaşta ortaya çıkma riskine neden olabiliyor' diyor. Doğuştan katarakt görülebileceğini ifade eden Dr. Sezgin Yıldızbaş, şöyle konuşuyor: 'Aile bebek doğduğu anda katarakt olduğunu fark edebilir. Çocuk ışığı takip etmiyorsa, bebeklerde göz içinde beyaz leke varsa aileler bu şikayetleri önemsemeli. Çocukların etrafa karşı ilgisizliği hastalığın habercisi olabilir. Anne problemli bir gebelik geçirmişse bebek doğar doğmaz göz muayenesinden geçmeli. Tedavi geciktirilmemeli. Çocuklarda tedaviye geçikince cerrahinin de anlamı yok. Çünkü, göz tembel kalıyor.'

Türkiye'de hastalar tedaviye geç kalıyor
Bazı hastalar çok az görme kaybı yaşasa da bu şikayeti hemen dikkate alıp doktora gidiyor. Ancak, birçok hasta görme kaybı çok ilerlediğinde tedavi olmaya karar veriyor. Opr. Dr. Sezgin Yıldızbaş, Türkiye'de katarakt hastalarının çok geç dönemde tedavi için başvurduğuna dikkat çekiyor: 'Öyle hastalar geliyor ki oturduğu yerde ellerini göremiyor. Olayı fark etme gücüyle etkili. Entelektüel düzeyi yüksek hastalar daha kısa sürede doktora başvuruyor. Türkiye'de yaptığımız rutin katarakt ameliyatlarını kongrelerde gören Avrupa'daki doktorlar çok dramatik buluyor. Çok gecikmiş vakalar olduğunu söylüyorlar.'

Dikişsiz ameliyat
Hastalık tüm dünyada sadece ameliyatla tedavi ediliyor. Ameliyatta genel felsefe aynı olmasına rağmen bebeklerde, gençlerde ve yaşlılarda ameliyat şekli farklılık gösteriyor. Hasta damla ya da iğne ile uyuşturuluyor. Katarakta göz merceği opaklaştığı için çıkartılıyor yerine yapay mercek yerleştiriliyor. Yapay merceğin özellikleri, hastaya göre değişiyor. Ameliyatta, ultrasonik ses dalgası gönderilerek lensin içindeki çekirdek parçalanıyor. İçi boşaltılıp yapay mercek konuyor.

Tedavide hedefin komplikasyonsuz bir ameliyat olduğunu belirten Sezgin Yıldızbaş, 'Önemli olan iyi cerrahi yapmaktır. Ameliyatın ne kadar sürdüğü konusunda genel bir bilgi vermek yanlış olur. Ameliyatın süresi hastaya göre değişir' diyor. Yıldızbaş, katarakt tedavisinde fako yöntemi hakkında şöyle bilgi veriyor: 'Göz 2-3 mm. kesiliyor. Mercek ultrasonik ses dalgaları yayan özel bir cihazla göz içinde parçalanarak emiliyor. Yapay katlanabilir bir mercek göze yerleştiriliyor. Kesi küçük olduğundan dikiş koyulmuyor.'

Hastalık habercisi şikayetler şöyle sıralanıyor:
- Evdeki cisimleri daha farklı görme

- Kadın hastaların temizlik yaptıkları halde evin kirli olduğunu söylemesi

- Bulanık görmeye başlamak

- Detayları seçememe

- Gece farları bulanık görme

- 60 yaşından sonra yakını birden çok iyi, uzağı puslu görme

Katarakt nedenleri:

- Yaşlılık

- Travma

- Hamilelik döneminde annenin kızamıkçık, suçiçeği gibi hastalıklar geçirmesi

- Yakın akraba evliliği

- Genetik

- Radyasyon

- Kontrolsüz diyabet

- Uzun süre kortizon kullanımı

- Down sendromu

- Elektrik kazası

Akşam gazetesinden alınmıştır